Płaskostopie u dzieci. Profilaktyka i leczenie

 

Płaskostopie u dzieci. Jak pomóc?

 

Płaskostopie, nazywane potocznie platfusem, to jedna z częstszych wad układu mięśniowo-szkieletowego u dzieci.

Może prowadzić do poważnych wad postawy, dlatego warto z nim walczyć jak najwcześniej.

Płaskostopie może być zdiagnozowane przez lekarza ortopedę lub fizjoterapeutę.

Jeśli podejrzewamy, że nasze dziecko może mieć problem z platfusem już w domu możemy wykonać prosty test „mokrej stopy” - wystarczy czysta kartka papieru albo kawałek gazety! Prosimy dziecko, by zamoczyło na chwilę stopę w wodzie, lekko strząsamy jej nadmiar i prosimy by na krótko odcisnęło stopę na papierze. Przy prawidłowo wysklepionej stopie zobaczymy wyraźne wcięcie w przyśrodkowej części (od strony palucha), w połowie długości stopy. Stopa płaska zostawia ślad pozbawiony łuku (lub z niewielkim). W takim przypadku warto udać się do specjalisty, który z pewnością doradzi odpowiedni sposób leczenia.

Stopa płaska wymaga interwencji terapeutycznej. Płaskostopie jest uznane za jednostkę chorobową (pes planus) układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej. To deformacja, która wiąże się z wadami postawy, a więc i zdrowiem innych części naszego ciała.

 

 

 

Rodzaje płaskostopia

Zacznijmy od tego, że naturalnie stopa jest wygięta w łuk (od kości śródstopia do pięty). Ten łuk ma dwa wymiary: poprzeczny i podłużny. Uwarunkowane jest to budową anatomiczną kości, stawów i więzadeł. Kształt tego łuku jest także podtrzymywany przez mięśnie podeszwowe stopy i rozcięgno.

Wyróżniamy więc dwa podstawowe rodzaje płaskostopia:

Płaskostopie podłużne to określenie opisujące obniżenie łuku podłużnego stopy. Wówczas cała podeszwa zaczyna dotykać podłoża. Zmieniają się także prawidłowe punkty jej podparcia. Mogą występować obrzęki stóp oraz ból łydek i kręgosłupa.

Natomiast płaskostopie poprzeczne pojawia się wówczas, gdy dochodzi do obniżenia sklepienia poprzecznego stopy. Robi się ona szeroka. Płaskostopie poprzeczne może być wrodzone. Lekarz może wówczas stwierdzić u niemowlaka wiotkość więzadeł i torebek stawowych. Kolejnym jednak rodzajem jest płaskostopie nabyte - przyczyną jego występowania jest słabość mięśni, nieodpowiednie obuwie, choroby, nadwaga mogą być przyczyną powstawania płaskostopia nabytego. Termin ten odnosi się bowiem do sytuacji, w której stopa początkowo była poprawnie wysklepiona, ale na skutek różnych czynników wewnętrznych lub zewnętrznych doszło do zmiany wysokości łuków. Odpowiednio szybka reakcja terapeutyczna często przynosi poprawę.

 

 

 

Jak zapobiegać płaskostopiu?

Już od najwcześniejszych tygodni życia warto unikać czynności, które zwiększają ryzyko rozwinięcia się płaskostopia u naszego dziecka. Ciasne skarpetki, buciki zakładane na długi czas ograniczają swobodną pracę stopy. To oznacza osłabienie mięśni i w efekcie może prowadzić do rozwoju płaskostopia.

Podczas przebierania malucha zajmijmy się więc jego stópkami. Dzieci kochają zabawy stópkami: delikatne łaskotki, całowanie, dmuchanie. Dziecko, które nie ma wad układu nerwowego powinno reagować zginaniem paluszków, poruszaniem stopy i bezcennym śmiechem.

Także dieta ma wpływ na rozwój płaskostopia. Młody organizm, który otrzymuje zbyt dużo kalorii, przybiera nadmierną ilość kilogramów. To z kolei bardziej obciąża układ mięśniowo-szkieletowy i może sprawiać, że słabe mięśnie nie będą w stanie utrzymywać w odpowiednim stopniu napięcia łuku stopy.

Bardzo ważne są także dobrze dobrane buty oraz częste chodzenie boso w domu lub w ciepłe dni po piasku, trawie. Jeśli nie mamy takich możliwości lub dostaliśmy zalecenia ćwiczenia w domu - pomóc mogą ścieżki sensoryczne.

Taką ścieżkę możemy przygotować sami z materiałów o różnych fakturach, np. wykładzina, trawa, piasek lub zdać się na gotową ścieżkę sensoryczną*.

 

 

Jak ćwiczyć stopy?

Podstawowe leczenie zaczyna się zazwyczaj od wzmacniania mięśni stopy, tak by były w stanie utrzymywać podeszwę w odpowiednim napięciu. W tym procesie nie może zabraknąć także działania na układ nerwowy, który reguluje napięciem mięśni.

 

 

 

Praca nad wrażliwością sensoryczną stopy

Stopa nie zawsze kojarzy nam się ze zmysłem dotyku*. Najczęściej myślimy w tych kategoriach o dłoniach, którymi potrafimy rozpoznawać kształty. Ich używamy do oceny tego, czy coś jest ciepłe lub ostre. Tymczasem na naszych stopach znajduje się około 8 000 zakończeń nerwowych. Pewnie od razu przypominasz sobie swoją wrażliwość na łaskotki w dzieciństwie :)

 

Jak walczyć z płaskostopiem?

Popularną zabawką lub przyborem do ćwiczeń jest wałek sensoryczny, nazywany też jeżykiem do masażu*.

Dzięki niewielkim rozmiarom i delikatnym wypustkom doskonale sprawdza się podczas stymulacji nerwów stopy. Rolując nim stopę zwiększamy szansę na poprawę ukrwienia skóry i zmniejszenie napięcia mięśniowego.

Podobny efekt można osiągnąć stosując piłeczki z kolcami* lub piłeczki sensoryczne o różnorodnych fakturach*.

 

 

Jak wzmacniać mięśnie stopy?

Sposoby ćwiczeń są naprawdę proste i każdy może je wykonać samodzielnie, np. chodzenie na palcach, na wewnętrznych i zewnętrznych krawędziach stóp, bieganie boso czy zabawa w piasku - to tylko drobne przykłady.

Warto wykorzystywać także różnorodne akcesoria i łączyć ćwiczenia z zabawą.

Różnego rodzaju woreczki gimnastyczne* z powodzeniem stosowane w przedszkolach i szkołach podczas zajęć wychowania fizycznego lub korektywy posłużą do stymulowania rozwoju ruchowego oraz umiejętności adaptacyjnych dzieci.

A jak się bawić? Wybieramy odpowiedniego rozmiaru woreczek* i prosimy dziecko, by chwyciło go palcami stopy, a następnie przeniosło w wyznaczone obok miejsce. Na przykład wewnątrz ringo* czy koła utworzonego przez szarfę sensoryczną*.

Możemy zacząć od pozycji siedzącej, czyli dziecko siedzi na krześle lub taborecie i ma woreczki oraz szarfę w zasięgu nogi. Potem warto zwiększyć nieco trudność, przenosząc ćwiczenie do pozycji stojącej. W takim wariancie ćwiczymy także zmysł równowagi.

Szarfę można wykorzystać także do innej zabawy: zwijania jej palcami. Układamy rozprostowaną (złożoną na pół szarfę) i prosimy dziecko, by nie odrywając pięty od ziemi, zwijało szarfę palcami w kierunku śródstopia. Ważne, by po ćwiczeniu jednej stopy (np. lewej), to samo wykonać drugą - prawą.

W tym czasie mięśnie jednej stopy odpoczywają. Takie zmiany stymulują także obie półkule mózgu. Gdy przeniesiemy ćwiczenia do pozycji pionowej i zaangażujemy obie nogi, mózg otrzyma jeszcze więcej informacji, które będzie musiał wymieniać między półkulami, co wpływa na lepszą koordynację ruchów.

 

Kreatywne ćwiczenia, w formie zabawy

Aby zachęcić dzieci do ćwiczeń warto także sięgnąć po nieoczywiste rekwizyty. Na przykład rozciągliwy makaron*szczudła*, włochate piłeczki* czy piłeczki Zośka*.

 

 

Po opanowaniu podstawowych ćwiczeń, warto też wprowadzać zmiany, by uniknąć monotonii i zaangażować różne zmysły lub wprowadzać elementy edukacyjne (np. nauka rozpoznawania kolorów, liter czy cyfr - a nawet nauka języka obcego). Jeśli do takiej zabawy wykorzystujemy woreczki, to poszukajmy takich z literami lub cyframi* co może być atrakcyjną formą nauki czytania i liczenia.

 

Podsumowując - wykrycie płaskostopia i wdrożenie ćwiczeń to bardzo ważne elementy procesu usprawniania motoryki dziecka. Dzięki czemu możemy zapobiec negatywnym skutkom zdrowotnym w przyszłości.

 

Jeśli podejrzewasz, że płaskostopie może dotyczyć także Twojego dziecka zapraszamy do zapoznania się z ofertą Sen-Si*.

Zachęcamy również do zapoznania się z innymi edukacyjnymi artykułami na naszym blogu*.

 

Promocje
Wanna piaskowa 37 x 27 cm
Wanna piaskowa 37 x 27 cm

393,00 zł

Cena regularna: 445,00 zł

Najniższa cena: 445,00 zł
szt.
Wanna piaskowa 67 x 50 cm
Wanna piaskowa 67 x 50 cm

783,00 zł

Cena regularna: 875,00 zł

Najniższa cena: 875,00 zł
szt.
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl